Als Vlaamse vereniging van Sport-en Keuringsartsen (SKA) hadden we graag gereageerd inzake de intentie van de KBVB om haar jeugdleden cardiaal te screenen. Vanzelfsprekend juichen wij dit initiatief als beroepsvereniging alleen maar toe, maar sta ons toe toch even ons standpunt in deze te nuanceren en ons in dit debat te mengen.
Pre-participation screening voor sporters (zowel recreatief als competitief) is volgens SKA een zeer belangrijk aandachtspunt en wij ijveren hiervoor al langere tijd. In november 2011 zijn we in opdracht van MVS en het kabinet van Minister Muyters en met de steun van het kabinet van Deurzen gestart met het ontwikkelen van een uniform sportmedisch screeningsprotocol dat geÎntegreerd zal worden in de electronisch medische dossiers (EMD’s) van de huisartsen. Dit zou volgens de planning in het najaar van dit jaar functioneel moeten zijn.
Aangezien er momenteel geen uniform screeningsprotocol bestaat en slechts een handvol federaties een sportmedische keuring vragen aan hun leden (al dan niet uigevoerd door een erkend keuringsarts) is de ontwikkeling ervan een prioriteit voor onze vereniging, maar ook voor de overheid.
We zijn dan ook verheugd over de positieve respons vanuit federaties, universiteiten en overheid.
Sportmediche screening moet breder zijn dan alleen screening op cardiale oorzaken. Ook andere letsels en aandoeningen kunnen door een sportmedisch preventief onderzoek opgespoord en/of voorkomen worden. Niet gekend of gecontroleerd astma, aandoeningen van gewrichten en spieren, neus-keel-oor problemen, gezichtsstoornissen kunnen allen aanleiding geven tot verminderde prestaties, ziekten en letsels.
Het uniform screeningsprotocol zal op basis van een grondige studie van de beschikbare literatuur, aangevuld met de expertmeningen vanuit de universiteiten, een ‘evidence-based’ werkinstrument zijn, naadloos geïntegreerd in de electronische medische dossiers van de huisartsen, om dergelijke pathologie op te sporen en te voorkomen.
De basiskeuring zal voor het gros van de sporters uitgevoerd worden door de huisartsen. Zij zijn immers het beste geplaatst om hun patiënten te keuren, ze kennen hun persoonlijke en familiale voorgeschiedenis en kunnen de risico’s met behulp van het protocol inschatten. Hoog-risico patiënten of kandidaten voor hoog-risicosporten kunnen door de erkende sport- en keuringsartsen gescreend worden. Zo nodig wordt doorverwezen naar de juiste specialisten (cardio, pneumo, orl, ortho, oftalmo, nefro, …). Op die manier gebeurt de screening maximaal kosten-efficiënt.
Een basisscreening zal zoals reeds vermeld ongeveer 50 à 60 euro kosten, extra onderzoeken kunnen het kostenplaatje wat verhogen. De frequentie van de screening zal bepaald worden op basis van de beschikbare literatuur, maar het is sowieso niet nuttig om bijvoorbeeld iedereen jaarlijks een elektrocardiogram te laten ondergaan.
‘Paniekvoetbal’ is momenteel niet aan de orde, cardiaal sportgerelateerd overlijden is een zeldzame aandoening , doch een screening is noodzakelijk en nuttig (wetenschappelijk bewezen) om de cijfers terug te dringen.
Ska ijvert ervoor om op een rustige doordachte manier dit initiatief van de KBVB te bespreken en dit operationeel te maken als de middelen en de structuren klaar zijn om dit te doen (najaar 2012). Een directe implementatie van deze screening bij voetballers of het aansporen van sporters of ouders om meteen naar de arts te lopen voor een dergelijke screening zou een foutief teken zijn en de doelstelling voorbijstreven. We hopen ook dat alle andere federaties hun verantwoordelijkheid in pre-participation screening zullen nemen en zijn dan ook bereid om met iedereen in het sport(medisch)landschap de dialoog aan te gaan met een gemeenschappelijk doel: onze bevolking verstandig en gezond aan sport te laten doen, op elke niveau voor elke leeftijd.
Dr Tom Teulingkx
Voorzitter SKA